واشنگتن میخواهد اقدامات تنبیهی بسیار شدیدی علیه تهران در شورای امنیت سازمان ملل اتخاذ شود، اما دیپلماتهای اروپایی عقیده دارند نباید روسیه و چین را تحریک کرد.
فایننشیال تایمز آلمان در تحلیلی از برلین با عنوان "تحریم ایران میان آمریکا و اتحادیه اروپا شکاف ایجاد کرد" نوشت، سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس خواستار تنبیه ملایم هستند. آنها به این ترتیب قصد دارند روسیه و چین به عنوان دارندگان حق وتو را با خود و آمریکا همراه نگه دارند.
این اختلاف نظر نشان میدهد اتحاد این 6 کشور علیه ایران تا چه اندازه شکننده است. اروپاییها پیش از هر چیز اتحاد میان 6 کشور را کلید مهمی برای موفقیت دیپلماسیشان در برابر ایران تلقی میکنند.
مثالی از اختلاف میان روسیه و اروپا مساله احداث راکتور هستهای بوشهر است که در حال حاضر روسیه در ایران آن را ساخته است. این نیروگاه هستهای باید سال آینده راه اندازی شود و مسکو نیز بهار سال 2007 میلادی به تهران سوخت هستهای آن را بدهد.
بنا به اعلام محافل دیپلماتیک آشنا با پیشنویس قطعنامه، آمریکا میخواهد بندی را در این قطعنامه بگنجاند تا تحویل سوخت هستهای از جانب روسیه به ایران را ممنوع کند و این واضح است که مسکو اجازه تصویب چنین سندی را در شورای امنیت نخواهد داد. از این رو اروپاییها میخواهند پروژه بوشهر را از پیشنویس قطعنامه مستثنی کنند تا مسکو از دستشان نرود.
حتی اگر شورای امنیت هم به واقع تحریمهایی را علیه ایران وضع کند، اعمال آن باز هم زمان خواهد برد. در حال حاضر در نیویورک پیشنویسهایی که ارایه شده است، بررسی میشوند. مذاکراتی که انتظار میرود در شورای امنیت صورت بگیرد احتمالا چند هفته زمان خواهد برد. شورای امنیت از طریق اقداماتی تنبیهی تقاضای ماه اوت را برای توقف غنیسازی اورانیوم در ایران پیش ببرد.
دیپلماتهای غربی ابراز اطمینان میکنند حتی اگر مسکو و پکن هم نگاهی بدبینانه به تحریمها داشته باشند، اتفاق نظر به وجود خواهد آمد.
فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان پیشتر گفته بود که احتمالا تحریمهایی وجود خواهد داشت. به این ترتیب احتمالا تنبیههای هدفمندی علیه نمایندگان دولتی ایران، مثل صادر نکردن روادید یا منع سفر، همچنین محدود کردن تجارت کالاهایی که برای برنامه هستهای ضروری هستند، اعمال خواهد شد.
واشنگتن میخواهد تا سر حد امکان این تنبیهها سخت باشند. یک دیپلمات آمریکایی گفت، اگر قرار به اعمال تحریم فنآوری هستهای باشد، روسیه نباید مجاز به تحویل سوخت هستهای برای نیروگاه بوشهر شود. وی افزود: موضع ما این است که قطعنامه را تا آنجا که ممکن است سختگیرانه تصویب کنیم و هیچ استثنایی هم در کار نباشد.
اروپاییها این مشی سختگیرانه را رد میکنند. دیپلماتها میگویند آوردن ممنوعیت تکمیل راکتور یا تحویل سوخت در پیشنویس قطعنامه باعث تحریک مسکو میشود. بر اساس پیشنویس سه کشور اروپایی که سه شنبه تکمیل شده است، پروژه بوشهر باید از دامنه اقدامات تنبیهی کنار گذاشته شود.
چیزی که واشنگتن با اتخاذ مشی تندروانه خود دنبال میکند به طور کامل مشخص نیست. نماینده آمریکا تلاش میکند بندی را درباره منع انتقال سوخت هستهای در قطعنامه بگنجاند. یک دیپلمات گفت: شکی نیست که مشکل بزرگی با روسها پیش خواهد آمد.
بنا براین یا باید مذاکرات بیشتری با روسیه انجام پذیرد یا آن که مسکو صدور قطعنامه را با وتو متوقف خواهد کرد. به همین دلیل مشخص است که اروپاییها میخواهند بوشهر مستثنی شود تا از تنشها در میان گروه 6 جلوگیری شده باشد.
یک توضیح محتمل برای درخواست آمریکا، اقدام تاکتیکی آنهاست. واشنگتن میخواهد تحریمهایی غیرواقعبینانه وضع شود تا بعدها مسکو بیشتر کوتاه بیاید. یک نماینده آمریکایی گفت: هر چه پیشنویس سختتر باشد، میتوان دستاورد بیشتری داشت.
یک احتمال دیگر هم این است که جان بولتون، سفیر آمریکا در سازمان ملل که مشهور به تندروی است درخواست کسب برخی منافع را داشته باشد. بولتون تاکنون حرفی از این نزده است که مانند اروپاییها مایل به حفظ اتحاد با مسکو و پکن است. دیپلماتها او را متهم میکنند که با درخواست برای تشدید موضع آمریکا در مذاکرات جاری در نیویورک ایجاد اختلال میکند.